Konferencja naukowa "Prymas Wyszyński a niepodległa"

Jak podkreślił kard. Kazimierz Nycz, otwierając konferencję na warszawskim Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Prymasa Tysiąclecia "można bez żadnych zastrzeżeń zaliczyć do grona osób, które tworzyły stulecie niepodległości Polski". "Kiedy Polska niepodległa się zaczynała on był dorosłym człowiekiem, po maturze i całe swoje dorosłe życie, najpierw studenckie, następnie kapłańskie, potem biskupie i kardynalskie, prymasowskie, to stulecie tworzył, dźwigał na swoich ramionach. Nie ulega najmniejszej wątpliwości, że wśród tych osób, którym poświęca się takie sympozja kard. Wyszyński niewątpliwie jest na pierwszym miejscu" – powiedział.

Według kard. Nycza, stulecie niepodległości "to wielka szansa, aby spojrzeć na życie i dzieło kard. Wyszyńskiego ze szczególnego punktu widzenia".

Prezes IPN dr Jarosław Szarek zwrócił uwagę, że program kard. Wyszyńskiego był uniwersalny. "To był człowiek, to zawierało się w całym jego nauczaniu, od +Jasnogórskich Ślubów Narodu+, po +Wielką Nowennę Millenium+, później każde jego słowo - jeżeli nie będzie człowieka to po co nam niepodległość, jeżeli człowiek będzie podlegał swoim słabościom, namiętnościom, wadom, to nie będziemy niepodlegli. To jest, myślę, takie uniwersalne przesłanie prymasa Wyszyńskiego nie tylko na ten czas niewoli, bo to on mówił: +gdy Polska się uchrześcijani to komunizm upadnie+. I tak się stało. To przesłanie budowania człowieka, budowania wartości jest najważniejsze" – podkreślił.

Rektor UKSW ks. prof. dr hab. Stanisław Dziekoński podkreślił, że piątkowe spotkanie jest jednym z wielu organizowanych przez uczelnię sympozjów poświęconych nauczaniu kard. Wyszyńskiego. "To miejsce jest szczególne dla takiej refleksji z tego względu, że jest ten uniwersytet żywym pomnikiem kard. Stefana Wyszyńskiego. Wiele jemu zawdzięczamy, nie tylko samą nazwę. Dla nas kard. Stefan Wyszyński (…) to ktoś, kto tworzy ten uniwersytet, kto jest z nami, kto tym uniwersytetem kieruje. Cieszę się, że osoba kard. Stefana Wyszyńskiego, ale również i dzieło jednoczy z naszym uniwersytetem osoby, które zajmują się badaniem spuścizny po kard. Stefanie Wyszyńskim" – stwierdził.

Ks. Dziekoński przypomniał, że kard. Wyszyński podejmował w swoim nauczaniu "wszystkie tematy ważne dla człowieka, życia społecznego i gospodarczego". "Myślę, że w kontekście wielu spotkań, które są organizowane pod hasłem +Dla Niepodległej+ tematy takie, jak: naród, patriotyzm, państwo są szczególnie ważne, ponieważ nie tylko pozwolą wydobyć z punktu widzenia historycznego ważne punkty, które wyjaśniał kardynał Stefan Wyszyński, ale również pokażą ponadczasowość jego wypowiedzi" – ocenił.

Dr Ewa Czaczkowska z UKSW zwróciła uwagę w swoim referacie, że jednym z obszarów światopoglądowego starcia między kard. Wyszyńskim a władzami powojennej Polski była przeszłość. "Dla prymasa dzieje Polski były jednym z głównych elementów, które składały się na tożsamość narodu, od zachowania której zależała przyszłość narodu. Historia była według prymasa rezerwuarem wartości, z których mógł czerpać naród, kolejne pokolenia (…). Kard. Wyszyński przywiązywał ogromną wagę do pamięci o przeszłości, o narodowych bohaterach, miejscach pamięci. Władze PRL próbowały wymazać z pamięci wiele wydarzeń przeszłości, innym zaś, szczególnie tym z najnowszej historii Polski, nadać po prostu nowy sens" – wspomniała.

Jak dodała, w wizji przeszłości Polski kard. Wyszyńskiego obecne były dwie perspektywy – historyczna i teologiczna. "Przyłożenie do oceny przeszłości miary metafizycznej bez wątpienia pozwalało mu wydobyć z historii pokłady niedostępne dla historyka mierzącego tylko szkiełkiem i okiem (…). Dla teraźniejszości narodu żyjącego w określonych warunkach politycznych, społecznych, geopolitycznych wydobywał z przeszłości tylko takie postaci i wydarzenia pozytywne, chwalebne, które mogły ożywić i dodać mu sił do budowania wewnętrznej wolności człowieka i wolności narodu. Bo efektem tej wolności wewnętrznej, jak mówił i wierzył, będzie wolność narodu" – powiedziała Czaczkowska.

Konferencja została zrealizowana w ramach Centralnego Projektu Badawczego IPN "Władze komunistyczne wobec Kościołów i związków wyznaniowych w Polsce 1944-1989". Jej celem jest całościowe zaprezentowanie spojrzenia prymasa Stefana Wyszyńskiego na naród, patriotyzm i państwo. Konferencja nawiązuje swoim programem i założeniami do obchodów stulecia odzyskania przez Polskę niepodległości. (PAP)

autor: Daria Porycka

dap/ pat/