Wystawa przybliża niepodległościową elitę Śląska Cieszyńskiego
Ekspozycję stanowiącą próbę wskazania 25 najbardziej zasłużonych postaci związanych z polskim ruchem narodowym na Śląsku Cieszyńskim w okresie od Wiosny Ludów do odzyskania niepodległości przez Polskę, zobaczyć można w Książnicy Cieszyńskiej.
Współtwórca ekspozycji, pracownik Książnicy, Wojciech Święs, podkreślił, że „liczba działaczy polskiego ruchu narodowego na Śląsku Cieszyńskim, którzy w ciągu 70 lat odcisnęli trwały ślad w dziejach regionu jest trudna do oszacowania”. „Jeśliby nawet przyszło się ograniczyć do samych tylko liderów, ich lista obejmowałaby dziesiątki, a z perspektywy poszczególnych środowisk i miejscowości – setki nazwisk. Wskazanie 25 +najlepszych+ nie jest więc zadaniem łatwym” – mówił.
Jak zaznaczył, liderów wybierać można zarówno spośród animatorów polskości na Śląsku Cieszyńskim w osobach Pawła Stalmacha, dr. Andrzeja Cinciały, Andrzeja Kotuli, Jana Śliwki czy Jerzego Bogusława Heczki, jak i postaci, które poprowadziły w 1918 r. Śląsk Cieszyński do niepodległej Polski, z ks. Józefem Londzinem, Franciszkiem i Janem Michejdami czy Tadeuszem Regerem na czele.
„A nie można zapomnieć przecież o żmudnej, codziennej pracy, którą przez 70 lat wykonywały takie postaci, jak +król polski+ Jerzy Cienciała, twórca polskiej bankowości Hilary Filasiewicz, twórca pierwszego kancjonału katolickiego ks. Antoni Janusz, inicjator wprowadzenia polskiego języka w szkołach ks. Mateusz Opolski, przybyły z Warszawy ks. dr Leopold Marcin Otto, czy wieloletni poseł do sejmów w Opawie i Wiedniu, ks. Ignacy Świeży” – powiedział.
Jak podkreślił Święs, te kilkanaście nazwisk, to ledwie „wierzchołek góry lodowej”. Zaznaczył zarazem, że „wypracowany na potrzeby wystawy ranking ma – oczywiście – najzupełniej subiektywny charakter i nie rości sobie pretensji do narzucenia publiczności, która zwiedzać będzie wystawę, jakichkolwiek rozstrzygnięć, czy norm”.
„Stanowi raczej próbę zaproszenia do dyskusji o polskim ruchu narodowym na Śląsku Cieszyńskim i wpływie, jaki na kształt polskiej tożsamości na tym terenie wywierały kolejne generacje działaczy, od budzicieli nobilitujących +macierzystą mowę+ w zakładanych przez siebie towarzystwach samokształceniowych, przez +organiczników+ tworzących struktury społeczne i organizacyjne mające zapewnić polskiej grupie narodowej polityczną emancypację, aż po przywódców niepodległościowych, którzy w latach 1914-1918 utorowali cieszyńskim Polakom drogę do odrodzonej Rzeczpospolitej” – powiedział Święs.
W Książnicy pokazane zostały materiały związane z wybitnymi postaciami oraz instytucjami, na rzecz których działały. To m.in. uchodzące za cymelia osobiste pamiątki po Pawle Stalmachu, Tadeuszu Regerze, Józefie Londzinie czy braciach Michejdach, ich osobiste notatki i listy, najważniejsze dla rozwoju polskiego ruchu narodowego wydawnictwa zwarte i periodyczne, pierwsze akty prawne związane z kluczowymi organizacjami.
Wystawę, której autorami są Krzysztof Kleczek i Wojciech Święs, można oglądać do 5 października. Wpisuje się ona w obchody stulecia odzyskania przez Polskę niepodległości
Zbiory Książnicy Cieszyńskiej liczą około 120 tys. woluminów, w tym ponad 16,5 tys. starodruków, 46 inkunabułów i 17 tys. rękopisów. Najcenniejszą częścią jest księgozbiór ks. Leopolda Szersznika. (PAP)
autor: Marek Szafrański
szf/aszw/
Copyright
Wszelkie materiały (w szczególności depesze agencyjne, zdjęcia, grafiki, filmy) zamieszczone w niniejszym Portalu chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Materiały te mogą być wykorzystywane wyłącznie na postawie stosownych umów licencyjnych. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, bez ważnej umowy licencyjnej jest zabronione.
