listopad 1918

101 lat temu, 10 listopada 1918 r., Józef Piłsudski powrócił z Magdeburga do Warszawy. Do pamięci zbiorowej przeszło jego powitanie o poranku na Dworcu Wiedeńskim. Ten moment poprzedziło kilka tygodni politycznych burz i gorących dyskusji nad uwolnieniem komendanta Legionów Polskich.

100 lat temu, 18 listopada 1918 r., zwierzchnik władz cywilnych odrodzonego państwa Józef Piłsudski przyjął ślubowanie prezydenta ministrów Jędrzeja Moraczewskiego. Tworzona przez tego polityka rada ministrów jest uznawana za pierwszy rząd II Rzeczypospolitej.

Tego dnia więcej mówiło się o strzelaninach i starciach z Niemcami niż o niepodległości. Ją przyjęto już jako fakt oczywisty, teraz jednak trzeba było przede wszystkim zaprowadzić porządek.

Koniec I wojny światowej, w Polsce początek ery Piłsudskiego i – chyba właśnie wtedy – zaprzepaszczenie szans na dalszą ekspansję rewolucji bolszewickiej. Świat miał niewiele tak ważnych dni jak poniedziałek 11 XI 1918 r .

Koniec I wojny światowej, w Polsce początek ery Piłsudskiego i – chyba właśnie wtedy – zaprzepaszczenie szans na dalszą ekspansję rewolucji bolszewickiej. Świat miał niewiele tak ważnych dni jak poniedziałek 11 XI 1918 r .

11 listopada 1918 r. Rada Regencyjna przekazała Józefowi Piłsudskiemu władzę wojskową i naczelne dowództwo podległych jej wojsk polskich. Tego samego dnia Niemcy podpisały zawieszenie broni kończące I wojnę światową. Po ponad 120 latach Polska odzyskiwała niepodległość.

„Powrót komendanta Piłsudskiego!”. Taka wiadomość biła tego dnia po oczach z pierwszej strony „Kuriera Warszawskiego”. Nie dało się jej przeoczyć. Wielkie litery wypełniały niemal całą kolumnę gazety, rekompensując zapewne brak bardziej szczegółowych informacji. Przyjazd komendanta zaskoczył wszystkich. 

Po opublikowaniu przed dwoma laty przez Muzeum Historii Polski obszernych fragmentów „Dziennika” Władysława Konopczyńskiego nikt już nie może wziąć jednego z klasyków polskiego dziejopisarstwa i twórcy idei Polskiego Słownika Biograficznego za typ oderwanego od rzeczywistości „zasuszonego profesora”, często brany za cel przez satyryków i karykaturzystów.

Po opublikowaniu przed dwoma laty przez Muzeum Historii Polski obszernych fragmentów „Dziennika” Władysława Konopczyńskiego nikt już nie może wziąć jednego z klasyków polskiego dziejopisarstwa i twórcy idei Polskiego Słownika Biograficznego za typ oderwanego od rzeczywistości „zasuszonego profesora”, często brany za cel przez satyryków i karykaturzystów.

Pod względem politycznym był to dzień wyjątkowo ubogi. Na powstanie Rządu Lubelskiego jeszcze nie zareagowano, wciąż liczono na utworzenie Rządu Narodowego w Krakowie – tego jednak dnia trwało jakby zawieszenie. Mówiono więc o istnym szale zaciągania się do wojska, o narastającej groźbie bolszewizmu i – znów – o brutalizującym się bandytyzmie.