walka o niepodległość 1914-1918

160 lat temu, 9 sierpnia 1864 r., w Kamionku, obecnie części Warszawy, urodził się Roman Dmowski, główny ideolog polskiego nacjonalizmu, przywódca obozu narodowego, dyplomata, uczestnik konferencji pokojowej w Paryżu w 1919 r.; jeden z twórców polskiej niepodległości.

Polski ruch emancypacyjny zakładał zaangażowanie w walkę o niepodległość, bo we własnym państwie możliwa była realizacja jego postulatów – powiedziała prof. Marta Sikorska-Kowalska, redaktor wydanego przez Muzeum Historii Polski tomu wspomnień kobiet walczących o niepodległość.

105 lat temu, w dniach 22–25 grudnia 1914 r., pod Łowczówkiem w okolicach Tarnowa Legiony Polskie stoczyły swój najbardziej krwawy bój. Legioniści za cenę 128 zabitych i 342 rannych uniemożliwili Rosjanom przełamanie frontu, przyczyniając się do jego utrzymania przez wojska austro-węgierskie do czasu rozpoczęcia ofensywy gorlickiej wiosną 1915 r.

Dmowski uchodzi za polityka prorosyjskiego, co nie jest uzasadnione w świetle tego, co wiemy o motywach tzw. orientacji na Rosję w latach 1907–1914. W 1930 r. ogłosił serię czterech artykułów, w których wypowiedział się przeciw udziałowi Polski w „wyprawie krzyżowej” przeciw ZSRS. I tyle. Ale pogląd, że działania te wiązały się z szerszymi geopolitycznymi koncepcjami trwałego związku Polski z Rosją, to wytwór propagandy piłsudczykowskiej lat trzydziestych, powielony w PRL – mówi PAP prof. Krzysztof Kawalec, historyk z Uniwersytetu Wrocławskiego.

103 lata temu, 6 lipca 1916 r., zakończyła się bitwa pod Kostiuchnówką na Wołyniu z przeważającymi liczebnie wojskami rosyjskimi. Legiony Polskie przez ponad dwa dni skutecznie odpierały napór, jednak utrzymanie pozycji kosztowało wiele ofiar – poległo lub zostało rannych ok. 2 tys. Polaków, co czyni ten bój najkrwawszym z udziałem Legionów.

125 lat temu, 20 lutego 1894 r., urodził się Mieczysław Spiechowicz, przyszły żołnierz Legionów Polskich, generał Wojska Polskiego, więzień Łubianki, oficer Polskich Sił Zbrojnych, działacz opozycji antykomunistycznej i środowisk kombatanckich w PRL.

145 lat temu, 13 sierpnia 1873 r., w Jurczycach k. Krakowa urodził się Józef Haller, legionista, twórca Armii Polskiej we Francji, generalny inspektor Armii Ochotniczej podczas wojny polsko-bolszewickiej; po wybuchu II wojny światowej minister rządu RP na Uchodźstwie.

Z okazji 100-lecia niepodległości Polski w dawnej willi prezydenta Gabriela Narutowicza w Warszawie chcemy zorganizować muzeum jednego z odnowicieli naszego państwa, czyli Ignacego Jana Paderewskiego - poinformował marszałek woj. mazowieckiego Adam Struzik.

Polacy powszechnie uznali pokój brzeski z 9 lutego 1918 r. za IV rozbiór Polski – mówi dr hab. Piotr Szlanta z IH UW. 100 lat temu, 9 lutego 1918 r. w Brześciu podpisano traktat pokojowy pomiędzy państwami centralnymi a Ukraińską Republiką Ludową, na mocy którego Polska miała stracić Chełmszczyznę i część Podlasia.