Debata "Teatr polski – tradycja i przyszłość" w Belwederze

"Te debaty rozpoczęły się 17 marca br. rozmową na temat miejsca humanistyki w kulturze współczesnej Polski. (...) Dzisiaj będziemy rozmawiać na temat teatru. (...) Spotykamy się, jeszcze świeżo mając w pamięci tegoroczne Narodowe Czytanie, którego przedmiotem był nasz arcydramat - +Wesele+ Stanisława Wyspiańskiego" - powiedział podsekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta RP Wojciech Kolarski, otwierając spotkanie w Belwederze.

"Dzisiaj chcemy mówić o wspólnotowości, o wspólnocie, którą daje teatr. Chcemy na to popatrzeć w sposób bardziej fundamentalny, bardziej zasadniczy. (...) Teatr, jak żadna ze sztuk wiąże się z życiem społecznym, szczególnie polski teatr afirmuje wspólnotę narodową - i też dlatego dzisiaj rodzi takie emocje" - mówił prezydencki minister Wojciech Kolarski.

"Dzisiaj chcemy mówić o wspólnotowości, o wspólnocie, którą daje teatr. Chcemy na to popatrzeć w sposób bardziej fundamentalny, bardziej zasadniczy. (...) Teatr, jak żadna ze sztuk wiąże się z życiem społecznym, szczególnie polski teatr afirmuje wspólnotę narodową - i też dlatego dzisiaj rodzi takie emocje" - mówił Kolarski.

W panelu wzięli udział: tłumacz, reżyser i pisarz Antoni Libera, dyrektor Agencji Kreacji Teatru TVP Ewa Millies-Lacroix, filozof i prezes Fundacji Świętego Mikołaja Dariusz Karłowicz oraz polonista i animator teatru szkolnego z Lubiąża Antoni Buchała.

"Sensowna dyskusja o teatrze i szerzej w ogóle o kulturze, mam na myśli oczywiście kulturę polską (...), musi się zacząć od pewnej diagnozy sytuacji, jaka jest na świecie czy w Europie. I to nie chodzi tylko o kwestie polityczne, chociaż one wyrażają się w języku politycznym (...) Mnie ta sytuacja, która powstała w Europie, kojarzy się z dwiema sytuacjami, które miały miejsce w przeszłości - tzn. z końcem XVIII w. i z latami 30. XX w." - powiedział Antoni Libera.

Pisarz zwrócił uwagę, że "debaty, które dotyczą spraw kultury, w gruncie rzeczy skupiają się na pewnym konflikcie wewnętrznym". "Moim zdaniem ten konflikt wewnętrzny, którego jesteśmy świadkami i który rozgrywa się na bardzo wielu płaszczyznach i w różnych dziedzinach - jest funkcją tego, co się dzieje (...) w UE" - ocenił Libera.

"Mamy do czynienia z ideologią, która nie przedstawia się jako ideologia. I to jest nowa jakość, (...) w tym wypadku ta ideologia nawet nie jest nazwana. Jest peryfraza, jest jakiś synonim, mówi się +polityczna poprawność+, ale to nie wyczerpuje sprawy. To jest pewna koncepcja człowieka, koncepcja oparta na absolutnie nieodpowiedzialnej i dowolnej idei wolności, wolności nieograniczonej właściwie, która stawia sobie za cel przezwyciężenie myślenia o człowieku w kategoriach sakralnych, religijnych" - wyjaśnił pisarz, podkreślając, że uważa tę ideologię za "samobójczą i schyłkową".

"Gdy patrzę na temat +100. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości+ - to myślę sobie, że Teatr Tv również odzyskał niepodległość po wielu latach. Jest mi tym bardziej miło myśleć o jego tradycji i przyszłości" - mówiła dyrektor Agencji Kreacji Teatru TVP Ewa Millies-Lacroix. Zapowiedziała, że najbliższe dwa sezony w Teatrze Tv - "to będą polskie sezony w celu budowania wspólnoty".

Dariusz Karłowicz, odwołując się do starożytnej Grecji, przypomniał, że "teatr powinien służyć całości". "Teatr był wydarzeniem religijno-politycznym. (...) Jest czymś, co dotyczy wszystkich. (...) Na widowni nie siedziała garstka zblazowanej publiczności - na widowni siedział naród" - mówił filozof.

"Jak my dziś idziemy do teatru i mamy ochotę krzyczeć +to nie ma nic wspólnego z Dionizosem+ - to dlatego, że mamy do czynienia z teatrem, który nie dotyczy całości, nie służy całości i przeczy prawdzie o tragicznej komplikacji całości - w zamian za to przedstawiając jakąś brutalną, prymitywną, prostacką, partykularną wizję, którą chce uznać za manifestację jedynej prawdy" - ocenił Karłowicz. "Taki jest teatr polityczny, taki jest teatr ideologiczny" - dodał.

Antoni Buchała omówił kłopoty i problemy związane z edukacją poprzez teatr młodzieży szkolnej i licealnej. Wyodrębnił w działalności teatrów szkolnych dwa nurty - klasyczny i awangardowy.

"Gdy patrzę na temat +100. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości+ - to myślę sobie, że Teatr Tv również odzyskał niepodległość po wielu latach. Jest mi tym bardziej miło myśleć o jego tradycji i przyszłości" - powiedziała dyrektor Ewa Millies-Lacroix. Zapowiedziała, że najbliższe dwa sezony w Teatrze Tv - "to będą polskie sezony w celu budowania wspólnoty".

W debacie wzięła udział także publiczność i zaproszeni goście, m.in. wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego Wanda Zwinogrodzka, prezes ZASP Olgierd Łukaszewicz i wieloletni rektor Akademii Teatralnej prof. Lech Śliwonik. Wśród jej obserwatorów obecny był wicepremier i minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński.

Było to już trzecie ze spotkań poświęconych kulturze, które z okazji obchodów 100. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości, zorganizowała Kancelaria Prezydenta RP. Zarys programowy dyskusji opracował doradca prezydenta Andrzeja Dudy prof. Andrzej Waśko.(PAP)

gj/ agz/