Katowicki IPN: świętując stulecie odzyskania niepodległości, chcemy odejść od sztampy

O planowanych przedsięwzięciach opowiedzieli w poniedziałek przedstawiciele IPN podczas konferencji prasowej w Katowicach.

Dyrektor katowickiego oddziału IPN Andrzej Sznajder podkreślił, że świętując stulecie niepodległości, trzeba zdać sobie sprawę, że od tego czasu Polska była wolna tylko przez 50 lat – w latach 1918-39 i 1989-2018. „To zestawienie pokazuje bardzo symbolicznie, jaki jest koszt istnienia niepodległego państwa, którym cieszymy się dzisiaj” - powiedział.

Dyrektor Badań Historycznych IPN prof. Włodzimierz Suleja podkreślił, że organizatorzy nie chcą, by rocznicowe obchody były sztampowe, niektóre z nich będą miały luźniejszą formę. „Sztampa jest wtedy, gdy mamy akademie +ku czci+. Natomiast jeżeli próbujemy pokazać rzeczywistość tamtego czasu tak jak to wychodzi z badań historyków i jest oparte o źródłowy przekaz, to już w ten sposób sztampy unikamy” - wskazał.

„Całkowitym odejściem od sztampy jest próba pokazania tego przez olbrzymią rzeszę ludzi, którzy rzeczywiście Niepodległą budowali, a o których się zapomniało” - dodał. Głównym celem tych przedsięwzięć jest obudzenie zainteresowania wydarzeniami i bohaterami sprzed lat - wskazał.

Jak zauważył naczelnik Oddziałowego Biura Edukacji Narodowej w katowickim IPN Ryszard Mozgol, mieszkańcom Górnego Śląska może wydawać się, że obchody stulecia w regionie powinny rozpocząć się dopiero za rok – wraz z setną rocznicą pierwszego powstania śląskiego. Przynależność państwowa Górnego Śląska ważyła się w późniejszych latach. Dopiero w czerwcu 1922 r. Wojsko Polskie przejęło część Górnego Śląska przyznaną Polsce decyzją Konferencji Ambasadorów. Ziemie te wróciły do Polski w wyniku plebiscytu i III powstania śląskiego.

„Chciałbym jednak zwrócić uwagę, że wielu tych, którzy brali udział w powstaniach śląskich, miało za sobą karty walki o niepodległość już w roku 1918” - wskazał Mozgol. IPN liczy, że podczas rocznicowych obchodów uda się zaktywizować społeczności lokalne. Już teraz do IPN zgłasza się wiele stowarzyszeń, instytucji i samorządów, proponując różne formy współpracy.

Wśród rocznicowych przedsięwzięć katowickiego IPN znalazł się poświęcony niepodległości kalendarz „Z myślą o Niepodległej”. Na jego kartach przedstawiono postacie dwunastu działaczy, dążących do włączenia Górnego Śląska w granice odradzającej się Rzeczypospolitej. Inna inicjatywa to cykl audycji w katowickiej rozgłośni Polskiego Radia. W Centrum Edukacyjnym IPN Przystanek Historia w Katowicach będą odbywały się spotkania popularyzujące wiedzę z cyklu „Przystanek Niepodległość".

W rocznicowe obchody wpisują się też wykłady w ramach otwartej 11 grudnia 2017 r. Akademii Niepodległości. To obliczony na cztery lata (do połowy roku 1921) cykl spotkań, w czasie których pracownicy IPN oraz zaproszeni naukowcy przedstawią – w formie popularnych wykładów – drogę do niepodległości.

Katowicki IPN zaplanował też liczne konferencje naukowe, wystawy, okolicznościowe publikacje, konkursy. Jednym z pomysłów adresowanych do młodzieży jest gra edukacyjna, której uczestnicy będą wcielali się w historyczne postaci sprzed 100 lat. Inny konkurs będzie dotyczył losów polskich rodzin w latach 1918-2018. Chodzi o pokazywanie przekazywanej z pokolenia na pokolenie tradycji niepodległościowej - mówił Mozgol.

Jak zaznaczył naczelnik, przedstawiony program to dopiero początek, z miesiąca na miesiąc imprez będzie przybywało. „To czego się najbardziej obawiam, to tego, czy starczy nam sił na zrealizowanie tego wszystkiego. Jestem przekonany, że setna rocznica odzyskania niepodległości zobowiązuje nas do tego” - podkreślił.

Szczegółowy program przedsięwzięć związanych ze stuleciem odzyskania niepodległości oraz ofertę edukacyjną Oddziału IPN w Katowicach można znaleźć w internecie pod adresem http://katowice.ipn.gov.pl. (PAP)

autor: Krzysztof Konopka

kon/ itm/