Kraków: najcenniejsze zabytki archidiecezji na wystawie „Polonia Sacra”

Ekspozycja przygotowana z okazji stulecia odzyskania przez Polskę niepodległości jest prezentowana w dwóch miejscach: w Muzeum Archidiecezjalnym Kardynała Karola Wojtyły przy ul. Kanoniczej i w Muzeum Katedralnym na Wawelu.

"Tym, którzy chcą nawiedzić Wzgórze Wawelskie prezentujemy najcenniejsze dzieła rzemiosła artystycznego i malarstwa ukazujące siłę państwowości polskiej oraz ludzi, którzy stają przed nami jako pewne wzorce. Ich postawy były fundamentem tej siły, która była potrzebna narodowi dla odczytania własnej tożsamości i odzyskania wolności" – powiedział PAP proboszcz parafii archikatedralnej ks. prałat Zdzisław Sochacki.

W Muzeum Katedralnym im. Jana Pawła II zobaczyć można najstarsze polskie regalia m.in. włócznię św. Maurycego ofiarowaną Bolesławowi Chrobremu przez cesarza Ottona III, jabłko Anny Jagiellonki z 1596 r., XVI-wieczny miecz wydobyty z grobu Zygmunta Augusta, płaszcz koronacyjny Stanisława Augusta Poniatowskiego oraz prezentowaną po raz pierwszy koronę wyjętą z grobu królewicza Aleksandra Karola Wazy.

Na czas wystawy z katedry do muzeum przeniesione zostały insygnia grobowe królowej Jadwigi: berło i jabłko. W sąsiedniej gablocie prezentowany jest XIV-wieczny racjonał biskupów krakowskich dar królowej Jadwigi. Racjonał to część szat liturgicznych – ozdobny pas, który zakładany na barki kapłana – jego nadanie było regulowane specjalnym papieskim przywilejem.

Wyjątkową atrakcją są zabytki związane z osobą św. Stanisława – biskupa, męczennika. W osobnej gablocie wyeksponowano bardzo rzadko pokazywane publiczności jego infułę i pierścień oraz wybity w ołowiu znak pielgrzymi z drugiej połowy XIII wieku z podobizną świętego – takich przedmiotów zachowało się na świecie kilkanaście. Z zasobów Archiwum Krakowskiej Kapituły Katedralnej pochodzi bulla kanonizacyjna św. Stanisława z 1253 r.

W sali poświęconej biskupom krakowskim oglądać można kielichy, monstrancje oraz bogato zdobione szaty liturgiczne. Są wśród nich m.in. zdobiona kunsztownym renesansowym haftem infuła Tomasza Strzempińskiego, ozdobiona tysiącem szlachetnych i półszlachetnych kamieni infuła bpa Andrzeja Lipskiego oraz XV-wieczny ornat ufundowany przez bpa Oleśnickiego. Zwiedzający zobaczą także XVII-wieczną bogato zdobioną monstrancję fundacji bpa Stanisława Dąmbskiego używaną w katedrze wyłącznie do wystawiania Najświętszego Sakramentu w Wielki Piątek i podczas procesji rezurekcyjnej w Wielką Sobotę.

Niezwykle prostą formę mają pochodzące z początku XII wieku przedmioty wyjęte z grobu biskupa Maura: srebrny kielich i patena, złoty pierścień, paciorek kościany i ołowiana tabliczka.

Wystawę w Muzeum Katedralnym zamyka sala poświęcona roli i duchowemu wsparciu, jakiego udzielał Polakom Jan Paweł II. Jest tam m.in. infuła podarowana papieżowi przez włoskich złotników oraz płyta pamiątkowa ofiarowana Ojcu Świętemu przez włoskich dziennikarzy w 1978 r. z odwzorowaniem pierwszej strony nadzwyczajnego wydania "L’Osservatore Romano".

Druga część wystawy w Muzeum Archidiecezjalnym przy ul. Kanoniczej, na której zgromadzono 200 zabytków z kilkunastu parafii, klasztorów i muzeów archidiecezji zwraca uwagę na przywiązanie polskiego narodu do Matki Bożej oraz na rolę i wpływ patronów Polski.

Jednym z najcenniejszych eksponatów prezentowanych w tej części wystawy jest obraz "Madonna z gruszką" z kościoła w Raciborowicach datowany na 1526 r. "Obraz ten odkryty kilka miesięcy temu, po konserwacji należy uznać za jedno z najwybitniejszych dzieł w polskich zbiorach. Jest on przypisywany warsztatowi Łukasza Cranacha, choć autor tego dzieła pozostaje nieznany" – powiedział PAP dyrektor Muzeum Archidiecezjalnego ks. prof. Andrzej Witko.

W muzeum przy ul. Kanoniczej w specjalnie wydzielonej przestrzeni można oglądać rzadko pokazywane relikwiarz głowy św. Jana Kantego i relikwiarz zdobyty przez Władysława Jagiełłę pod Grunwaldem. Zwiedzający zobaczą także korony do obrazu Matki Boskiej Piaskowej w Krakowie zaprojektowane przez Jana Matejkę.

Po raz pierwszy publiczność prezentowany jest gabinet historyczny stworzony przez bp Jana Pawła Woronicza, a w nim w centralnej części biurko Stanisława Augusta Poniatowskiego, na którym podpisał on akt konfederacji targowickiej oraz przedmioty, obrazy i ryciny odnoszące się do najważniejszych momentów z historii Polski.

Wystawa "Polonia Sacra" potrwa do 14 kwietnia. Osoby, które odwiedzą Muzeum Archidiecezjalne korzystając z tego samego biletu będą mogły zwiedzić także Muzeum Katedralne.(PAP)

autor: Małgorzata Wosion-Czoba

wos/ pat/