MON: multimedialne ławki zamiast kolumn na stulecie niepodległości

W całej Polsce ma stanąć ponad sto multimedialnych pomnikowych ławek, odtwarzających fragmenty Marsza I Brygady i depeszy Józefa Piłsudskiego notyfikującej powstanie państwa polskiego. Ławki będą też nośnikami treści nawiązujących do lokalnej historii związanej w odzyskaniem niepodległości.

"Program ma charakter nowoczesny, multimedialny; zakłada powstanie jeszcze w tym roku ponad stu ławek" – powiedział w piątek w Warszawie Błaszczak. Dodał, że ławki mają być dostosowane do miejsca i zawierać treści o charakterze regionalnym. "W Gdańsku będziemy mogli usłyszeć o armii Hallera, w Poznaniu o powstaniu wielkopolskim, a na Śląsku o powstaniach śląskich" – wyjaśnił minister.

Pomnikowe ławki mają być zaopatrzone w fotokody QR umożliwiające ściągnięcie materiałów historycznych, ładowarki urządzeń mobilnych i hot-spot sieci bezprzewodowej. "Jesteśmy przekonani, że taka formuła, bardzo miła, bardzo przyjemna, a jednocześnie niosąca bardzo ważny przekaz dla naszej tożsamości narodowej, państwowej, zostanie bardzo przychylnie przyjęta przez opinię publiczną" – powiedział Błaszczak.

"Poprzednio w MON był program dotyczący kolumn niepodległości. Nie byliśmy zadowoleni z projektów, które napłynęły, a więc postanowiliśmy, żeby setną rocznicę odzyskania niepodległości uczcić w tej właśnie formie" – dodał.

Minister powiedział, że resort zakłada włączenie się samorządów. Każde przedsięwzięcie będzie dofinansowywane w 80 proc. z budżetu centralnego, resztę kosztów mają pokryć samorządy. "Samorządy będą mogły oczywiście wykorzystać ten program do przedstawiania treści jeszcze bardziej lokalnych" - zaznaczył szef MON.

Na każdej ławce ma zostać umieszczona inskrypcja o treści: „Ławka niepodległości, pamięci wybitnych patriotów, dowódców i mężów stanu oraz czynu zbrojnego żołnierza polskiego, w stulecie odzyskania niepodległości”. Będzie odtwarzać fragment depeszy, w której naczelny wódz armii polskiej Józef Piłsudski notyfikuje 16 listopada "rządom i narodom wojującym i neutralnym istnienie państwa polskiego, niepodległego, obejmującego wszystkie ziemie zjednoczonej Polski".

Każda ławka ma zawierać także podane w multimedialnej formie informacje na temat lokalnych wydarzeń ważnych historycznie wydarzeń dla danego regionu. MON założyło, że ławki będą pogrupowane w szlaki tematyczne.

Szlak legionowy obejmie tereny walk Legionów, będzie nawiązywał do wymarszu Pierwszej Kompanii Kadrowej spod Krakowskich Oleandrów oraz bitew stoczonych m. in. pod Łowczówkiem, Laskami i Anielinem. Szlak powstania wielkopolskiego ma upamiętniać wyzwolenie Poznania, Wągrowca, Chodzieży, Żnina, Kcyni i Nakła oraz podkreślić rolę Ignacego Jana Paderewskiego.

Szlak hallerowski będzie nawiązywać do przyjazdu z Francji Błękitnej Armii; powrotu Kujaw i Pomorza Gdańskiego do Polski oraz zaślubin Polski z morzem. Szlak powstań śląskich będzie nawiązywać do walk Polaków na Górnym Śląsku, a szlak biało-czerwonej szachownicy ma upamiętnić walkę lotników w wojnie 1920 r., którzy wykonali 4370 lotów bojowych m. in. z lotnisk w Dęblinie, Radomiu i Warszawie. Szlak wojny 1920 roku i Bitwy Warszawskiej upamiętni takie miejsca bitew jak Radzymin, Ossów, Sarnowa Góra, Borkowo i Komarów.

Kolejny szlak – "Polskie drogi do niepodległości" zaplanowano w województwach zachodnich i północnych – ma on być syntezą materiałów z pozostałych szlaków.

Konkurs jest skierowany do osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. Na propozycje resort czeka do 22 maja. Autor zwycięskiego projektu otrzyma nagrodę główna 30 tys. zł, MON przewiduje też dwa wyróżnienia po 8,5 tys. zł.

W skład komisji konkursowej mają wejść przedstawiciele MON i IPN, a także niezależni eksperci - historycy, architekci i rzeźbiarze. W czerwcu zostanie ogłoszony konkurs dla samorządów, które będą się mogły zwracać o dofinansowanie. MON udostępni też bezpłatnie licencję na ławkę chętnym - osobom prywatnym, organizacjom pozarządowym, kościołom, wspólnotom mieszkaniowym.

W październiku ub.r. MON pod kierownictwem Antoniego Macierewicza rozpisało konkurs na "Kolumny Niepodległości". Jego założeniem było wybudowanie w miejscach szczególnych dla historii Polski okolicznościowych memoriałów w formie kolumn.

Na początku stycznia resort zapowiedział, że program "Kolumny Niepodległości" będzie nadal realizowany, mimo że w konkursie nie udało się wyłonić projektu spełniającego wszystkie kryteria. Do konkursu zgłoszono siedem prac; dwie nie spełniły wymagań formalnych, a – jak informowało MON - żadna z prac ocenianych przez sąd konkursowy nie spełniła wymagań dotyczących przede wszystkim "czytelności upamiętnienia setnej rocznicy odzyskania niepodległości, głębi przekazu oraz atrakcyjności formy plastycznej".(PAP)

autor: Jakub Borowski

brw/ zub/ mok/