Po 86 latach przywrócono Wojciechowi Korfantemu honorowe obywatelstwo Zakopanego
W piątek podczas uroczystej sesji zakopiańscy radni przez aklamację przywrócili tytuł honorowego obywatela miasta Wojciechowi Korfantemu, którego został pozbawiony w 1935 r. Wyróżnienie odebrał jego prawnuk – Michael Korfanty.
„W setną rocznicę wybuchu III Powstania Śląskiego i wymarszu mieszkańców Zakopanego i Podhala walczących o niepodległość Górnego Śląska w szeregach drugiej baterii i dywizjonu artylerii, w nawiązaniu do uchwały Rady Miasta Zakopanego z dnia 22 marca 1921 roku paragraf pierwszy, nadaje się tytuł honorowego obywatela Miasta Zakopane Wojciechowi Korfantemu” – odczytał przewodniczący zakopiańskiej Rady Miasta Jan Gluc.
Urodzony i wychowany w USA Michael Korfanty dziękując za przywrócenie honorowego obywatela miasta pod Giewontem powiedział: „Patrząc na portret mojego pradziadka dla mnie jest on nie tylko bohaterem Polski i Śląska, ale jest także moim osobistym bohaterem”.
Urodzony i wychowany w USA Michael Korfanty dziękując za przywrócenie honorowego obywatela miasta pod Giewontem powiedział: „Patrząc na portret mojego pradziadka dla mnie jest on nie tylko bohaterem Polski i Śląska, ale jest także moim osobistym bohaterem”.
Burmistrz Zakopanego Leszek Dorula podkreślił, że to wydarzenie to „radość dla naszej społeczności”.
„Jesteśmy miastem, które potrafi docenić tych, którzy piękną postawą, pięknym działaniem, sprawiedliwością, mogli poświęcić życie dla naszej ojczyzny. Jest piękne, kiedy takie miasto jak Zakopane może przyjmować nie tylko turystów, ale osoby, które tu przyjeżdżały z pewnymi planami, działaniami, a jednocześnie to działanie zapisało się w historii Zakopanego i Polski” - mówił burmistrz Zakopanego Leszek Dorula.
Honorowe obywatelstwo zostało przyznane Korfantemu w marcu 1921 r., jednak w maju 1935 r. został on pozbawiony tego wyróżnienia przez ówczesną Radę Gminy Zakopane. Korfanty był związany z miastem pod Giewontem od 1922 r. Miał tu swoją willę i utrzymywał przyjacielskie kontakty z mieszkańcami.
Przed przywróceniem honorowego obywatelstwa zwrócono się do katowickiego oddziału IPN o wydanie stosownej opinii, według której „zasługi Wojciecha Korfantego dla sprawy polskiej są bezdyskusyjne; partykularne konflikty polityczne okresu międzywojennego nie powinny w żaden sposób przesłaniać rzeczywistych dokonań tego polityka”.
Przed przywróceniem honorowego obywatelstwa przewodniczący Rady Miasta Zakopane zwrócił się do katowickiego oddziału IPN o wydanie stosownej opinii, według której „zasługi Wojciecha Korfantego dla sprawy polskiej są bezdyskusyjne; partykularne konflikty polityczne okresu międzywojennego nie powinny w żaden sposób przesłaniać rzeczywistych dokonań tego polityka”.
Wojciech (Albert) Korfanty urodził się 20 kwietnia 1873 r. , w rodzinie robotniczej w osadzie Sadzawki koło Siemianowic Śląskich na wówczas pruskim Górnym Śląsku. Został relegowany z gimnazjum w Katowicach za aktywność w duchu narodowym polskim, w trakcie studiów związał się z Ligą Narodową.
Za artykuł w „Dzienniku Berlińskim” w styczniu 1902 r. został skazany na cztery miesiące więzienia. W 1903 r. zdobył mandat poselski do Reichstagu z ramienia ruchu narodowo-demokratycznego - po raz pierwszy do niemieckiego parlamentu wszedł z tego regionu polityk jawnie deklarujący się jako polski działacz narodowy.
25 października 1918 r. Korfanty wygłosił w Reichstagu swoje najgłośniejsze przemówienie parlamentarne, w którym domagał się przyłączenia do Polski części Górnego Śląska na równi z Wielkopolską, częścią Prus Zachodnich i Prus Wschodnich.
11 listopada 1918 r. wszedł w skład Komisariatu Naczelnej Rady Ludowej w Poznaniu, kierował sprawami wojskowymi i polityką zagraniczną. Choć nie był zwolennikiem walk w powstaniu wielkopolskim, szansy na ostateczny sukces zrywu upatrując raczej w zabiegach dyplomatycznych, aktywnie zaangażował się w budowę armii powstańczej.
Następnie stanął na czele Polskiego Komisariatu Plebiscytowego, mającego walczyć o polskie głosy w plebiscycie górnośląskim. Gdy w sierpniu 1920 r. wybuchło II powstanie śląskie, Korfanty objął jego przywództwo, miał jednak świadomość możliwych, negatywnych reperkusji dyplomatycznych. Z tego względu od początku dążył do zakończenia walk.
Korfanty był związany z miastem pod Giewontem od 1922 r. Miał tu swoją willę i utrzymywał przyjacielskie kontakty z mieszkańcami.
Plebiscyt mający zadecydować o losach Górnego Śląska odbył się 20 marca 1921 r. Za Niemcami opowiedziało się prawie 60 proc. głosujących, za przyłączeniem obszaru plebiscytowego do Polski – ponad 40 proc. Wobec groźby niekorzystnego dla Polski podziału regionu, wybuchło III powstanie śląskie, Korfanty był jego dyktatorem. Efektem tego zrywu było przyznanie znacznie większego obszaru Polsce. W jej granicach znalazły się m.in. Katowice, Świętochłowice, Królewska Huta (obecny Chorzów), Rybnik, Lubliniec, Tarnowskie Góry i Pszczyna. Podział był też korzystny dla Polski gospodarczo - na przyłączonym terenie znajdowały się 53 z 67 istniejących kopalń, 22 z 37 wielkich pieców oraz 9 z 14 stalowni.
18 czerwca 1922 r. wysunięto kandydaturę Korfantego na urząd premiera; zyskał poparcie Sejmu, jednak naczelnik państwa Józef Piłsudski nie wyraził zgody – obaj politycy byli ze sobą skonfliktowani. Jesienią 1923 r. Korfanty został na krótko wicepremierem w rządzie Wincentego Witosa.
Zagrożony ponownym aresztowaniem przez władze sanacyjne, zdecydował się na emigrację do Czechosłowacji wiosną 1935 r. Zapewne w związku z tym faktem doszło do pozbawienia go honorowego obywatelstwa Zakopanego.
W 1927 r. Korfanty został oskarżony o nieprawidłowości gospodarcze, m.in. w zarządzaniu Bankiem Śląskim. W celu rozstrzygnięcia sprawy powołano Sąd Marszałkowski Sejmu RP. Wyrok był korzystny dla oskarżonego. Wygaśnięcie poselskiego immunitetu we wrześniu 1930 r. umożliwiło sanacji aresztowanie Korfantego. Osadzony został w twierdzy brzeskiej wraz z innym politykami opozycyjnymi. W trudnych warunkach więziennych mocno podupadł na zdrowiu. Uwięzienie Korfantego wzbudziło liczne protesty. W „procesie brzeskim”, wobec upadku zarzutów prokuratorskich, występował jedynie w charakterze świadka.
Zagrożony ponownym aresztowaniem przez władze sanacyjne, zdecydował się na emigrację do Czechosłowacji wiosną 1935 r. Zapewne w związku z tym faktem doszło do pozbawienia go honorowego obywatelstwa Zakopanego. Wobec narastającego zagrożenia wybuchem wojny z Niemcami, zdecydował się na przyjazd do Polski (27 kwietnia 1939 r.). Po powrocie został aresztowany i osadzony w więzieniu na Pawiaku w Warszawie.
W celi znacząco pogorszył się stan zdrowia Korfantego, z tego powodu po 82 dniach został zwolniony i przewieziony do warszawskiego szpitala św. Józefa, gdzie zmarł 17 sierpnia 1939 r. Pogrzeb odbył się 20 sierpnia 1939 r. w Katowicach i zgromadził tysiące ludzi.
autorzy: Szymon Bafia, Krzysztof Konopka
szb/ kon/ mok/
Copyright
Wszelkie materiały (w szczególności depesze agencyjne, zdjęcia, grafiki, filmy) zamieszczone w niniejszym Portalu chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Materiały te mogą być wykorzystywane wyłącznie na postawie stosownych umów licencyjnych. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, bez ważnej umowy licencyjnej jest zabronione.
