Poświęcono nowy pomnik nagrobny b. marszałka Sejmu, b. premiera Walerego Sławka

"W bieżącym roku świętujemy stulecie odrodzenia suwerennego państwa polskiego. Rad jestem, że włączając się w rocznicowe obchody podjęliście państwo starania mające na celu postawienie nowego pomnika na grobie działacza niepodległościowego, oficera I Brygady Legionów Polskich, marszałka Sejmu oraz trzykrotnego premiera II Rzeczpospolitej" - napisał w liście do uczestników czwartkowej uroczystości marszałek Sejmu Marek Kuchciński.

Jak zaznaczył, dziś naszym obowiązkiem jest zachowanie pamięci o tych, dla których "dobro i pomyślność naszej ojczyzny były wartościami nadrzędnymi". "Jestem przekonany, że pomnik przypominać będzie nam potomnym jednego z największych patriotów przedwojennej Polski, do końca wiernego wolnej Rzeczpospolitej, a także ideałom marszałka Józefa Piłsudskiego (...) Dziękuję za troskę o miejsca spoczynku bohaterów niepodległościowych, a przede wszystkim za kultywowanie o nich pamięci" - zaakcentował Kuchciński.

W ocenie prezesa IPN Jarosława Szarka ten "skromny pomnik, który miał zaszczyt odbudować Instytut Pamięci Narodowej" dobrze oddaje postać Walerego Sławka. "Miał liczne zasługi, ale był człowiekiem niezwykle skromnym, dla siebie niczego nie żądał. Wczoraj minęła 151. rocznica urodzin Józefa Piłsudskiego. Walery Sławek był jednym z jego najbliższych współpracowników. Wiódł rzesze Polaków do niepodległej Polski" - powiedział.

"Walery Sławek był z pokolenia, które marzyło o wolnej Polsce, które o nią walczyło i później tę wolną Polskę budowało. Tworzył Legiony i cały ten szlak ku wolnej Polsce przeszedł. Jest symbolem tego pokolenia, które na stos rzuciło swój życia los. Ci ludzie pokazywali czym jest bezinteresowna służba dla Polski" - podkreślił Szarek.

Obecnie Walery Sławek jest pochowany na skraju urządzonej na początku lat 20. XX w. kwatery żołnierzy Wojska Polskiego, którzy polegli w wojnie polsko-bolszewickiej. "To że ta wybitna i zasłużona postać spoczywa w tym miejscu jest efektem działalności władz komunistycznych, które postanowiły usunąć jego szczątki z alei głównej, bo trzeba było tam zrobić miejsce dla funkcjonariuszy nowego reżimu. W przyszłym roku mija 55 lat od czasu kiedy dokonano tej ekshumacji, a równocześnie 80 lat od tragicznej śmierci Walerego Sławka, dlatego uznaliśmy, że najwyższy czas by uhonorować go godnym, trwałym pomnikiem" - mówił dyrektor Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN Adam Siwek.

"Zdecydowaliśmy się w tym wyjątkowym roku jubileuszowym dla Polski ufundować tak naprawdę nowy pomnik nagrobny dla Walerego Sławka. Bo trudno tutaj mówić o jakimś remoncie. Ten krzyż betonowy, który tutaj był wcześniej nic nie mówił o tej wyjątkowej postaci, było tam tylko nazwisko i lata życia. Obecnie stanął tu masywny nagrobek granitowy, na którym znalazły się symbole najważniejszych odznaczeń, które otrzymał, godło państwowe, bo mówimy przecież o premierze rządu. Wymienione są też jego najważniejsze zasługi, funkcje" - wyjaśnił Siwek.

Podczas czwartkowej uroczystości, której towarzyszyła asysta wojskowa, nowym pomnik nagrobny został poświęcony. Złożono przed nim wieńce w imieniu m.in. premiera, ministra obrony narodowej, IPN i Urzędu ds. Kombatantów. Kwiaty złożono także przed Pomnikiem-Mogiłą Czterech Poetów Legionowych. W zbiorowej mogile pochowano czterech żołnierzy poetów z II Brygady Legionów - Rudolfa Brandysa, Władysława Gniadego, Józefa Mączkę i Bogusława Szula-Skjoeldkrona.

"Jesteśmy przy wielkich kwaterach żołnierzy poległych w wojnie polsko-bolszewickiej, chowano tutaj też poległych wcześniej żołnierzy Legionów Polskich. Pomnik ten jest stosunkowo mało znany. To miejsce pochówku czterech oficerów II Brygady Legionów dowodzonej przez Józefa Hallera. Z racji ich zamiłowań pozawojskowych mówi się o nich +poeci-legioniści+. Ten pomnik wystawiono w latach 20. i praktycznie nie był remontowany aż do tego roku. Uznaliśmy, że należy się tym obiektem zająć, odnowić go, bo jest on wyjątkowej urody, bardzo reprezentacyjny, a i stulecie odzyskania niepodległości nas do tego obliguje" - dodał Siwek.

Walery Sławek był jednym z najbliższych współpracowników Józefa Piłsudskiego, współtwórcą Organizacji Bojowej Polskiej Partii Socjalistycznej, żołnierzem Legionów. Był członkiem Komendy Naczelnej Polskiej Organizacji Wojskowej, oficerem Wojska Polskiego, twórcą BBWR, marszałkiem Sejmu i trzykrotnym premierem. (PAP)

autor: Anna Kondek-Dyoniziak

akn/ agz/