Warszawa: obchody 100. rocznicy powołania Sztabu Generalnego Wojska Polskiego

W czwartek Sztab Generalny Wojska Polskiego - powołany pod koniec października 1918 r., jeszcze przed ogłoszeniem przez Polskę niepodległości - obchodzi jubileusz stulecia. Szef MON uczestniczył w apelu z tej okazji na placu Piłsudskiego w Warszawie.

"Sztab WP stanowił zawsze centrum intelektualne, dowódcze, Wojska Polskiego. Tak jest i dziś, szczególnie w kontekście zmiany systemu kierowania i dowodzenia" - mówił Błaszczak podczas uroczystego apelu przed Grobem Nieznanego Żołnierza. Podkreślił, że jego inicjatywa zmiany struktury dowódczej, przyjęta przez rząd i parlament, była "od samego początku" uzgodniona z prezydentem.

Według Błaszczaka, obecna koncepcja "przywraca właściwą rangę, właściwą pozycję Sztabowi Generalnemu WP". "Szef SGWP już niedługo będzie pierwszym żołnierzem Rzeczypospolitej" - dodał minister. "To olbrzymia odpowiedzialność, ale też dowód wielkiego zaufania do żołnierzy, do dowódców Wojska Polskiego" - ocenił. Zapewnił, że bezpieczeństwo jest priorytetem rządu. Powtórzył, że wojsko musi być "liczniejsze, wyposażone w nowoczesny sprzęt i silniej osadzone w Sojuszu Północnoatlantyckim, szczególnie w relacjach z wojskami Stanów Zjednoczonych".

Szef Sztabu gen. broni Rajmund Andrzejczak zwrócił uwagę, że SGWP "w wymiarze ciągłości instytucjonalnej, pozostaje jedną z najstarszych instytucji Rzeczypospolitej". "Już dwa tygodnie przed formalnym ogłoszeniem niepodległości, 25 października 1918 roku, Sztab przystąpił do formowania Siły Zbrojnej Rzeczypospolitej. Pierwsze pokolenie żołnierzy WP tworzyli ludzie, którzy wnosili wiedzę, doświadczenie, również bitewne, entuzjazm i kulturę organizacyjną, przybywając z armii państw zaborczych oraz z Błękitnej Armii generała Hallera" - mówił.

"Zadaniem Sztabu Generalnego jest umiejętne przewidywanie przyszłych wyzwań i zagrożeń, na nas spoczywa odpowiedzialność za przygotowanie strategii użycia, rozwoju i budowania zdolności operacyjnych" - zaznaczył Andrzejczak.

Sztab Generalny WP został ustanowiony 25 października 1918 r. rozporządzeniem Rady Regencyjnej Królestwa Polskiego. Organizował struktury armii, systemy dowodzenia i szkolenia oraz wyposażenia.

W obecnym systemie kierowania i dowodzenia, wprowadzonym z początkiem 2014 r., Sztab Generalny stał się głównym organem planowania strategicznego i programowania rozwoju sił zbrojnych, ale nie dowodzenia. SGWP opracowuje koncepcje rozwoju sił zbrojnych, odpowiada za utrzymanie zdolności bojowej i mobilizacyjnej, kieruje planowaniem szkolenia wojsk, doradza premierowi, rządowi i prezydentowi.

Zmiany w obowiązującym systemie dowódczym były jedną z pierwszych zapowiedzi MON po wygranych przez PiS wyborach w 2015 r.

Na początku października Sejm uchwalił ustawę, której projekt przygotowały MON i BBN. Znajdująca się obecnie w Senacie ustawa przyznaje szefowi SGWP rolę najwyższego dowódcy, któremu podlegają dowódca generalny i operacyjny rodzajów sił zbrojnych. Zdaniem autorów i zwolenników ustawy obecnie obowiązujący system okazał się "dysfunkcyjny", a dokonywana w niej nowelizacja ustaw o urzędzie ministra obrony oraz o powszechnym obowiązku obrony "przywraca normalność", wprowadzając jednoosobową odpowiedzialność za dowodzenie całością sił zbrojnych.

Szef SGWP jest też osobą przewidzianą do mianowania na stanowisko naczelnego dowódcy sił zbrojnych w razie wojny i przygotowuje się do wypełniania jego zadań.

Zmiany w obowiązującym od 2014 r. systemie, który powierzył Sztabowi Generalnemu, funkcje planowania strategicznego, lecz nie dowodzenia, były jedną z pierwszych zapowiedzi MON po wygranych przez PiS wyborach 2015 r. Projekt ustawy, która przywraca szefowi SGWP rolę pierwszego dowódcy, został przygotowany przez MON i prezydenckie Biuro Bezpieczeństwa Narodowego.(PAP)

autor: Jakub Borowski

brw/ mja/