Powstanie Styczniowe

Bez Powstania Styczniowego pewnie nie byłoby roku 1918, odzyskania niepodległości, etosu wspólnoty II Rzeczpospolitej – powiedział wicepremier, minister kultury prof. Piotr Gliński podczas wernisażu wystawy Muzeum Historii Polski „Twarze Powstania Styczniowego” w stołecznej galerii MKiDN „Okno na Kulturę”.

82 lata temu, 27 września 1939 r., powstała Służba Zwycięstwu Polski – zaczątek Polskiego Państwa Podziemnego. Była to druga w ciągu niespełna osiemdziesięciu lat próba powołania tajnych struktur państwa walczącego o niepodległość. Twórcy PPP byli świadomi, że są kontynuatorami Tajemnego Państwa Polskiego z lat 1863–1864.

Pamięć o ówczesnych bohaterach stała się częścią naszej historii, weszła do tradycji, literatury i kultury – napisał minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak do uczestników obchodów 157. rocznicy wybuchu Powstania Styczniowego pod Krzyżem Traugutta w Warszawie.

Nie było żadnej alternatywy, poza kapitulacją wobec władz rosyjskich. Taka postawa miałaby jednak fatalne skutki dla przyszłości sprawy polskiej, ponieważ mogłaby złamać samą ideę walki o niepodległość i doprowadzić do klęski moralnej społeczeństwa – mówi PAP prof. Radosław Żurawski vel Grajewski, historyk z Uniwersytetu Łódzkiego.

W Wilnie na cmentarzu na Starej Rossie zostały pochowane prochy przywódców Powstania Styczniowego na ziemiach Wielkiego Księstwa Litewskiego: Wincentego Konstantego Kalinowskiego i Zygmunta Sierakowskiego, oraz 18 innych powstańców. Wszyscy zostali zabici przez rosyjskich zaborców w latach 1863–1864 na wileńskim placu Łukiskim.

Ufam, że pamiętając o Romualdzie Traugutcie, o więzionych i straconych członkach Rządu Narodowego, winni im wdzięczną pamięć, na równi z nimi będziemy kochać naszą Ojczyznę - napisał wicepremier, minister kultury Piotr Gliński w liście do uczestników 155. rocznicy stracenia Romualda Traugutta.

„Witam ich tym rozkazem, jako naszych Ojców i Kolegów” – napisał w specjalnym rozkazie z 21 stycznia 1919 r. tymczasowy naczelnik państwa Józef Piłsudski. 100 lat temu weterani walk lat 1863–1864 zostali żołnierzami odrodzonej Polski. Przez całe międzywojnie byli uznawani za największych bohaterów batalii o niepodległość.

155 lat temu, 8 sierpnia 1863 r., pod niewielką wioską Żyrzyn na Lubelszczyźnie doszło do największego zwycięstwa polskich powstańców nad Rosjanami. Oddział pięciuset żołnierzy carskich został całkowicie rozbity, a w ręce Polaków wpadł skarb o wartości 200 tys. rubli.

Powstańcy styczniowi byli wielkim mitem i byli czczeni w II RP. Z niezwykłym szacunkiem traktowano pamięć o powstaniu - powiedział w poniedziałek prezydent Andrzej Duda podczas otwarcia wystawy "Niepodległa. Ojcowie Niepodległości" w Ciechocinku (Kujawsko-Pomorskie).