I wojna światowa

Lata 1917-1918 to okres wielkiej aktywności amerykańskiej Polonii, która odegrała olbrzymią rolę w odzyskaniu przez Polskę niepodległości. To ona organizowała „pierwszą pomoc” dla odradzającego się państwa – mówi dr hab. Michał Leśniewski z Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego.

Wojna totalna zakładała mobilizowanie całego potencjału społecznego i gospodarczego w służbie zwycięstwu. Zatarty miał zostać podział na linię frontu i jego zaplecze – mówi w rozmowie z PAP dr hab. Piotr Szlanta z IH UW. 99 lat temu, 11 listopada 1918 r. podpisaniem rozejmu w Compiegne zakończyła się I wojna światowa.

Kiedy nastały czasy wojny światowej, Piłsudski i Dmowski - pomimo dzielących ich różnic - wykorzystali korzystną dla Polski koniunkturę w 100 procentach - powiedział PAP historyk prof. Wojciech Roszkowski. To była mistrzowska gra - dodał.

W przeddzień Święta Niepodległości Polski w stolicy Ukrainy Kijowie otwarto w piątek wystawę „Wielka Wojna Polaków 1914-1918”. Ekspozycja, którą przygotowało Muzeum Historii Polski, opowiada o losach Polaków podczas pierwszej wojny światowej.

150 lat temu, 25 października 1867 r., w Garbowie na ziemi sandomierskiej urodził się gen. Józef Dowbor-Muśnicki, dowódca I Korpusu Polskiego w Rosji i Wojsk Wielkopolskich w czasie powstania. „Pociągało mnie tylko wojsko” - pisał generał u schyłku życia we wspomnieniach.

W środę w wielkopolskim Lusowie odbędą się uroczyste obchody 150. rocznicy urodzin i 80. rocznicy śmierci gen. Józefa Dowbor-Muśnickiego. Jednym z elementów obchodów będzie konferencja naukowa poświęcona postaci generała.

Mannerheim nie był fińskim Piłsudskim. Obaj jednak skupiają wokół siebie pojęcie niepodległości. Niepodległość Polski to Piłsudski, niepodległość Finlandii to Mannerheim – podkreślił prof. Michał Kopczyński z Instytutu Historycznego UW podczas konferencji „Mannerheim - Obrońca Niepodległości Finlandii”.

12 września 1917 r. na podstawie patentu wydanego przez generał-gubernatorów: niemieckiego - Hansa von Beselera i austriackiego - Stanisława Szeptyckiego, powołana została Rada Regencyjna. Teoretycznie miała pełnić najwyższą władzę w Królestwie Polskim do czasu przekazania jej w ręce regenta lub króla. W rzeczywistości posiadała niewielkie kompetencje, głównie w zakresie sądownictwa, szkolnictwa oraz części administracji.

Akt 5 listopada - proklamacja do mieszkańców Lubelskiego Generalnego Gubernatorstwa - 5 listopada 1916 r.