II RP

Należało do polskiej strefy celnej i znajdowało się pod opieką polskiej dyplomacji. Ale władze sprawowali w nim Niemcy. To oni stanowili 90 proc. jego mieszkańców. Oficjalnie było nadzorowane przez Ligę Narodów, która praktycznie nie miała nic do powiedzenia. Formalnie niezależne, marzyło o zależności od Niemiec. Wolne Miasto Gdańsk było jednym wielkim paradoksem. Mija 100 lat od chwili, gdy Gdańsk został odłączony od Rzeszy Niemieckiej.

90 lat temu, 29 grudnia 1929 r., po raz piąty urząd prezesa Rady Ministrów objął prof. Kazimierz Bartel. Okres jego premierostwa zdominowały zaostrzający się konflikt z opozycją oraz pierwsze oznaki nadchodzącego kryzysu gospodarczego.

100 lat temu na zjeździe założycielskim odbywającym się w Warszawie w dniach 20–21 grudnia 1919 r. powstał Polski Związek Piłki Nożnej – największy oraz jeden z najstarszych polskich związków sportowych.

W Strutynce na Podolu odsłonięto w sobotę tablicę poświęconą Waleremu Sławkowi, w międzywojennej Polsce trzykrotnemu premierowi, marszałkowi Sejmu oraz jednemu z najbliższych współpracowników Józefa Piłsudskiego, który urodził się w tej położonej na Ukrainie wsi.

100 lat temu, 13 grudnia 1919 r., został powołany rząd Leopolda Skulskiego. Był to pierwszy w II RP gabinet posiadający szerokie zaplecze parlamentarne. Okres jego urzędowania zdominowały sprawy wschodnie oraz działania na rzecz unifikacji gospodarczej i prawnej młodego państwa.

152 lata temu, 5 grudnia 1867 r., urodził się Józef Piłsudski - współtwórca niepodległej Polski. „Odwołując się do Słowackiego, uważał, że bez marzeń niemożliwe jest realizowanie wielkich celów. Takim marzeniem było doprowadzenie do niepodległości Polski, traktowane przez dużą część społeczeństwa jako fanaberia” – mówił prof. Andrzej Chojnowski z Instytutu Historycznego UW.

Redakcja magazynu „Mówią wieki” we współpracy z Narodowym Bankiem Polskim przygotowała numer specjalny pisma podsumowujący wyzwania i dokonania lat 1918–1939. Historycy stawiają pytania o skalę sukcesu w wielu dziedzinach – od negocjacji pokojowych, po rozwój nowoczesnych gałęzi przemysłu.

Obecność nuncjusza apostolskiego w Polsce stanowi kryterium jej niepodległości – ocenił abp Marek Jędraszewski w niedzielę na Wawelu podczas uroczystości zakończenia obchodów setnej rocznicy przywrócenia relacji dyplomatycznych między Stolicą Apostolską a Rzeczpospolitą.

W perspektywie krótszej bardziej spełniła się prognoza Dmowskiego niż Piłsudskiego: Polska odrodzona w zdumiewającym stopniu była bliska wizji państwa zawartej w dokumentach składanych przezeń w 1917 r. Brytyjczykom – mówi PAP prof. Krzysztof Kawalec, historyk z Uniwersytetu Wrocławskiego.

Powstania Śląskie były bardzo istotne w sześcioletnim cyklu odzyskiwania przez Polskę niepodległości – powiedział w niedzielę wieczorem w Katowicach wicepremier Piotr Gliński.